Cái chết được người Việt Nam coi trọng tới mức họ biến nó thành mọi thứ cầu kỳ cả về vật chất lẫn trong suy nghĩ. Người ta kiêng kỵ đủ cái vào ngày tang và nhiều tháng sau đó, họ hiếm hoi lắm mới thiệt sự đạt được nhạy cảm gần mức cực đại tới nỗi nhìn con bướm cũng ra chú Sáu hay cô Tư. Đó là điều tốt – hay ít nhứt không tệ – góp phần tạo nên căn tánh của dân xứ này, và tao không có ý kiến gì nếu nó không xảy tới với tao.
Nhìn chung, người ta thường đối đãi tốt với kẻ khác. Tuy vậy, khi trao cho ai cái gì, họ có xu hướng kỳ vọng cái đó tốt và rằng kẻ đón nhận phải biết ơn vì cái đó tốt. Người chết không còn có thể đấu tranh cho bản thân, họ sẽ mặc nhiên phải chấp nhận mọi cái tốt được áp đặt từ kẻ còn sống. Người chết không muốn làm đám ma rình rang? Người sống sẽ làm đám ma rình rang. Người chết không muốn ai đó tới đốt nhang? Ai đó sẽ tới đốt nhang vì “nghĩa tử là nghĩa tận”. Mọi cái tốt đều được đem ra để nhơn danh cho việc người ta không thèm để ý tới cái gì hết.
Tao có lẽ chưa chết ngay, hoặc có thể ngày mai đã chết rồi. Tao có thể chưa kịp mướn bác sĩ, luật sư, đạo tỳ (?) hoặc nhờ ai đó đủ tin cậy; cũng chưa kịp thu xếp cái gì hết; mà đã chết rồi. Dù sao đi nữa, tao mong muốn cái chết của tao được diễn ra đúng như các thứ sau đây.
Thứ nhứt, không có người nào tới dù được mời hay tự đi.
Tao không thể nào biết được tao sẽ chết đi kiểu gì, nhưng trừ cảnh sát, bác sĩ, luật sư, và những người phải làm công việc của họ chỉ vì cái chết của tao, thì không còn ai khác được tới đó.
Thứ nhị, không có người nào được biết rằng tao đã chết.
Tao không muốn ai biết rằng tao đã chết, tao không muốn ai nhìn thấy tao đã chết. Tao chỉ muốn đơn giản là rời đi trong im lặng. Tao lo xa vậy thôi, chứ dễ gì còn ai biết tới tao sau mấy chục năm nữa.
Tao chỉ cảm thấy bất lực về mọi sự lì lợm khiến thông tin này lan xa. Chuyện sống chết của một người, biết để làm gì chứ?
Thứ tam, không có một âm thanh bất bình thường nào được phát ra, không có một sự kiện bất bình thường nào được diễn ra.
Dĩ nhiên rồi, tao đã không muốn ai biết tao chết, thì kèn trống hay lẵng hoa để làm gì? Tao không muốn gây chú ý, tao cũng không muốn hao tốn tài nguyên cho những việc thuộc về hình thức.
Cái thứ ba nghe có vẻ đã được bao hàm hai cái trên, song tao vẫn muốn ghi vì tao cực kỳ chán ghét cái thói gây náo động của mọi đám tiệc tại xứ sở này. Người ta cứ phải rình rang nhứt trong khả năng chỉ để thông báo cho thiên hạ vốn không liên quan rằng hãy quan tâm đi vì tụi bây không được phớt lờ.
Thứ tứ, nội tạng của tao nếu còn tốt thì nên được đi hiến, thể xác của tao thì nên được đốt cháy và tro hãy rải ở nơi đâu thấy tiện.
Tao không muốn làm phiền người khác kể cả khi còn sống lẫn khi đã chết.
Tao đã đi đăng ký hiến tạng, nhưng nếu tạng không tốt hoặc tao phải chết ở một nơi khó khăn để vận chuyển tạng, thì thôi.
Tao muốn cơ thể này được đốt cháy thành tro. Ai đó làm ơn cứ đổ tro ngay vào bồn cầu gần nhứt rồi bấm nút xả nước trôi đi (hy vọng không gây tắc cống). Tao rất cảm kích nếu không còn một dấu vết gì của bản thân phải lưu luyến ở thế giới này.
Thứ ngũ, tài sản của tao nếu còn nhiều thì nên được quyên góp tại nơi tiếp nhận gần nhứt.
Tao mong muốn được dành cả đời này để làm việc bất vụ lợi vì giáo dục.
Tới lúc chết đi, tao mong rằng những gì tao tạo ra trong đời sẽ được chuyển tới ngôi trường gần nhứt chịu tiếp nhận quyên góp. Có lẽ không có gì mấy, máy móc, sách vở, các dự án kiến thức trên website chăng, tiền bạc không quá mười triệu đồng – tao không nghĩ mình sẽ nắm giữ hơn mười triệu đồng quá hai mươi bốn tiếng trong cả đời này, quần áo cũ kỹ nhưng màu mè, nội thất linh tinh và vô dụng,…
***
Bỗng dưng một hôm nào đó tao thấy nắng bớt chói hơn thường ngày, gió thoáng nhẹ cũng làm tao giựt mình, thì tao nghĩ đã gần tới lúc nên ngừng hấp thụ tài nguyên của đất trời, rồi tao sẽ tách biệt dần khỏi xã hội loài người. Một khi đã sẵn sàng để biến mất – mà thật ra lúc nào tao cũng háo hức để không còn tồn tại – tao sẽ không để còn ai bên cạnh để mình phải luyến tiếc, tao sẽ không để còn ai bên cạnh để họ phải đau buồn.
Thiệt là quý làm sao nếu có người đau buồn khi biết tao qua đời, nhưng cũng thiệt là đau buồn cho tao khi biết họ chỉ vì mình mà phải như vậy. Tao cảm thấy cuộc đời mình đã quá đủ khổ sở, chí ít giờ phút cuối tao nên được vui vẻ vì mọi ước nguyện được thực hiện. Xui rủi lại có kiếp sau, tao sẽ trở thành một đứa rầu rĩ nữa thì sao?
Năm năm sau, mười năm sau, hoặc có lẽ đến năm thứ mười bốn sau khi tao rời dương thế, có người nào đó bỗng mở những tấm hình cũ rồi giựt mình thoáng qua. Họ chỉ tay vào mặt tao rồi tự hỏi đây là ai, rằng đã gặp tao chưa, sao trông quen vậy ta. Họ rồi cũng sẽ lướt qua ảnh khác, nhưng nếu chẳng may lại có mặt tao một lần nữa, họ sẽ lại tự hỏi thêm một lần nữa.
Tao vốn đã có thể được rơi vào cõi quên lãng ở chốn sau chót.
Chốn sau chót nằm ngoài tri thức của con người, nơi mà tao sẽ chạm mặt nhiều người từng biết và từng gặp, dù họ có thể không nhận ra tao. Họ có vui không? Họ có buồn không? Tao không để ý, tao chỉ muốn lướt đi thiệt là nhanh mà tiến tới vùng quên, vùng mà “phần hồn” của tao – thứ để kết nối với những tâm trí cõi dương – sẽ được xóa bỏ trọn vẹn.
Tao hồi hộp và có chút lo lắng, nếu chẳng may có ai nhắc đến, chẳng may ai kia nhận ra tao trong bức ảnh cũ, tao phải làm lại từ đầu. Tao vốn đã có thể được rơi vào cõi quên lãng ở chốn sau chót.
Tao sẽ quay về công viên vĩnh hằng, đặt đít xuống ghế gỗ, nhìn lên tán lá, nhìn xuống hồ nước, cười và nói xã giao để làm quen với những người mình đã quen, hỏi thăm liệu họ có muốn được quên đi.
Đó, thấy làm phiền nhau chưa? Đến cuối cùng vẫn bị xiềng xích, vẫn phải giao tiếp với người không còn là người, vẫn không thể được tự do quyết định rằng mình muốn được nhớ hay muốn được quên. Khi không còn ai nhắc nữa, tao sẽ được giải phóng hẳn và cứ thế ung dung bước đi. Được quên sẽ là một quyền chính đáng sau lìa thế, được công nhận và được bảo vệ để thực hiện. Tao không cần được mọi người nhớ tới.
Tao không tin kiếp sau, chốn chót là một khái niệm tao nghĩ ra để cố chứng minh cho nhu cầu được quên lãng của mình. Hết kiếp này, cơ thể của tao sẽ phân hủy thành từng tế bào nhỏ tẹo để phù hợp nhứt với mỗi miệng ăn của các loài vi khuẩn, linh hồn của tao cũng rã rời theo từng sợi thần kinh bị giựt phăng khỏi nếp nhăn bộ óc. Nếu đã không có kiếp sau, và nếu kiếp này đã chấm dứt rồi, thì hà cớ gì phải níu lại trong tâm trí ai đó?
Cập nhật lần cuối vào năm 2024, có sửa đổi so với phiên bản của năm 2022.
Tâm sự